ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΑΝΟΥ ΣΤΟ ΛΕΙΒΑΔΙ

Κυριακή, 23 Οκτωβρίου 2016
Κεντρική πλατεία Λειβαδίου “Τα Πλατάνια»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

07:00 –10:30. Προετοιμασία της εκδήλωσης.
09:00-12:00. Ορεινή πεζοπορία στο «Καλογερικό». Διαδρομή: "Περιαστικό δάσος" – «Μονοπάτι Αγάπης» - "Κερασώνας» - «Καλογερικό» (Αηλιάς μονής Αγίας Αναστασίας).- Οδηγός: Κλεάνθης Μπουλιώνης
10:30-11:30. Συντονισμός ορχήστρας και χορευτικών τμημάτων
11:30. Προσέλευση και υποδοχή επισήμων.
12:00 Έναρξη της εορτής. Προσέλευση χορευτικών τμημάτων
12:00- 12:30. Χαιρετισμοί εκπροσώπων των δημόσιων Αρχών, των πολιτικών και κοινωνικών φορέων και οργανώσεων.
12:30 -16:00: Παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια - Λαϊκή ορχήστρα Βασιλείου Τζιαρού.
12:30-13:30. Προγράμματα χορευτικών τμημάτων:
1. Πολιτιστικός Σύλλογος Λειβαδιωτών: Παιδικό Τμήμα, Τμήμα Ενηλίκων
2. Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων «Αλέξανδρος Υψηλάντης».
3. Λαογραφικός Όμιλος Παπαφείου.
4. Πολιτιστικός Σύλλογος «Πήγασος».
5. Πολιτιστικός Σύλλογος Γαλάτιστας .
6. Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Προδρόμου.
13:30-16:00. Παραδοσιακοί και λαϊκοί χοροί και τραγούδια για το κοινό.
16:00. Τέλος της γιορτής.

ΟΙ ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ ΤΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΟΥ

Η καστανιά (Castanea) είναι αιωνόβιο δέντρο γνωστό στην Ελλάδα από τους προϊστορικούς χρόνους. Ανήκει στην οικογένεια των φηγοειδών (Fagaceae). Ευδοκιμεί σε εύκρατο κλίμα σε υψόμετρο πάνω από 250 μέτρα και σε εύφορα εδάφη που δεν περιέχουν ασβεστώδη πετρώματα. Το ύψος της καστανιάς μπορεί νε φθάσει μέχρι και τα 35 μέτρα. Απαντάται ως αυτοφυές δένδρο, αλλά και σε καλλιέργειες. Τα κάστανα βρίσκονται μέσα σε μια κάψα, τον αχινό, ο οποίος εξωτερικά φέρει πολλά και πυκνά αγκάθια. Μέσα σε αυτόν υπάρχουν δυο έως τρία κάστανα, τα οποία πέφτουν στο έδαφος, όταν ο αχινός ωριμάζει και ανοίγει. Τα κάστανα είναι τροφή πλούσια σε υδατάνθρακες και φυτικά έλαια. Το ξύλο της καστανιάς είναι πολύ σκληρό και ανθεκτικό στην υγρασία, για αυτό χρησιμοποιείται στις οικοδομές, στα ναυπηγεία και στην επιπλοποιία. Την εποχή του Μεσαίωνα τα κάστανα ήταν οι τροφή των φτωχών. Σήμερα, η καλλιέργεια της καστανιάς είναι αποδοτική και συμφέρουσα. Αποβλέπει στην εκμετάλλευση των καρπών της, των καστάνων, και της ξυλείας.
Οι καστανιές του Λειβαδίου ευδοκιμούν στη ΒΑ και τη ΒΔ περιοχή της γεωργικής και δασικής έκτασης της Κοινότητας. Άλλες είναι αυτοφυείς και καλύπτουν μεγάλες δασώδεις εκτάσεις και άλλες είναι ιδιόκτητες. Οι ποικιλίες που διασώθηκαν δίνουν γλυκά και νόστιμα κάστανα. Στο παρελθόν οι καστανιές φυλάγονταν τον Οκτώβριο μήνα από τα αιγοπρόβατα και τα άλλα ζώα. Όταν ωρίμαζαν τα κάστανα σε κάποια τοποθεσία, ο κλητήρας της Κοινότητας ανέβαινε το απόγευμα της Κυριακής στο μικρό μπαλκόνι του κοινοτικού καφενείου και φώναζε με όλη τη δύναμη της φωνής του – μικρόφωνα δεν χρησιμοποιούσαν τότε: «Ακούτε η Χώρα. Αύριο θα απολύκουμε τα κάστανα …..π.χ. στη Φτέρη». Με το πρώτο φως της άλλης ημέρας οι κάτοικοι πήγαιναν κατά οικογένειες ή παρέες για να μαζέψουν κάστανα μόνο στη συγκεκριμένη τοποθεσία και σε καμιά άλλη. Στις άλλες περιοχές απαγορευόταν αυστηρά η συλλογή των καστάνων. Όσοι είχαν ιδιόκτητες καστανιές στην τοποθεσία αυτή μάζευαν τα δικά τους κάστανα. Όσοι δεν είχαν εκεί ιδιοκτησίες, μάζευαν τα κάστανα των αυτοφυών καστανιών. Η τοποθεσία εκείνη τη Δευτέρα και τις άλλες ημέρες της εβδομάδας αποκτούσε ιδιαίτερη ζωή και κίνηση. Όλη την ημέρα αντηχούσαν ο φωνές και τα τραγούδια των ανθρώπων που μάζευαν τα κάστανα. Η περιοχή έσφυζε από ζωή. Το απόγευμα οι κάτοικοι ανηφόριζαν φορτωμένοι με τα κάστανα και αποκαμωμένοι προς το χωριό κατά οικογένειες ή παρέες. Όταν οι παρέες συναντιόνταν στα σταυροδρόμια και στις γειτονιές του χωριού «παραβγάζονταν» μεταξύ τους για τις ποσότητες που μάζεψαν στη διάρκεια της ημέρας συγκρίνοντας το ύψος των τσουβαλιών. Στο σπίτι «διάλεγαν» τα κάστανα ανάλογα με το μέγεθος και τα αποθήκευαν στο ύπαιθρο, όπου τα σκέπαζαν με φτέρες για να διατηρούνται νωπά.
Τα κάστανα αποτελούσαν σημαντικό έσοδο για τις οικογένειες του χωριού. Συνήθως τα αντάλλασαν με άλλα προϊόντα που έφερναν οι μικροπωλητές στο χωριό. Στο μεταπρατικό αυτό εμπόριο πρωτοστατούσαν οι γυναίκες που αντάλλασσαν τα κάστανα με υφάσματα, νήματα και άλλα υλικά που χρειάζονταν για την ετοιμασία της «προίκας» των κοριτσιών. Οι άντρες διέθεταν τα κάστανα στη λαχαναγορά και στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης, όπου τα μετέφεραν με τα ζώα, αλλά και στα γειτονικά χωριά του κάμπου, το Ζαγκλιβέρι και τα Βασιλικά. Άλλοι πουλούσαν τα κάστανα στα χωριά του κάμπου της Καλαμαριάς (εκτείνεται από τη Μίκρα μέχρι τα Ν. Μουδανιά), ακόμη και στα χωριά της Κασσάνδρας, όπου τα αντάλλασσαν με ελιές, λάδι και κρασί.
Στην περίοδο της γερμανικής Κατοχής (1941-44), οι καστανιές έσωσαν από την πείνα τους κατοίκους και πολλούς ξένους που φιλοξενούνταν στο χωριό, ενώ στα χρόνια της Αντίστασης προστάτευσαν τους κατοίκους του χωριού από τις επιδρομές των Γερμανών, των Ιταλών, των Μογγόλων και των Βουλγάρων. Τότε, στις ονομαζόμενες «φευγάλες», οι καστανώνες αποτέλεσαν το κρησφύγετο των κυνηγημένων κατοίκων, οι οποίοι αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν το χωριό και να αφήσουν τα σπίτια τους έρμαια στη λεηλασία και την απληστία των κατακτητών.

Σήμερα, τα δάση των καστανιών του Λειβαδίου είναι παραμελημένα και εγκαταλειμμένα στην τύχη τους, ενώ χρειάζονται συστηματική επιστημονική φροντίδα, ώστε να υλοτομηθούν τα γερασμένα δέντρα και να δώσουν νέους βλαστούς. Η ευδοκίμηση της καστανιάς στο Λειβάδι θα μπορούσε να προσελκύσει νέους αγρότες να αναπτύξουν επιχειρήσεις συστηματικής καλλιέργειας, επεξεργασίας και εμπορίας του ξύλου και των καστάνων, αφού οι κλιματολογικές και οι εδαφολογικές συνθήκες της περιοχής ευνοούν την ανάπτυξή της.

ΧΟΡΗΓΟΙ ΤΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

Η γιορτή του κάστανου διοργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λειβαδιωτών σε συνεργασία με την Τοπική Κοινότητα και τον Δήμο Θέρμης, ο οποίος συμβάλλει οικονομικά και ηθικά στην πραγματοποίηση της εκδήλωσης κάθε χρόνο. Σημαντικά συμβάλλουν επίσης στη διοργάνωση και οι επόμενοι χορηγοί:
ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΜΗΣ / ΔΕΠΠΑΘ / ΘΕΡΜΗΣ ΔΡΩΜΕΝΑ.
ΑΦΟΙ ΔΗΜ. ΓΚΑΡΑΓΚΟΥ - ΑΕΒΕ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ. Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης. Διεύθυνση: Παλαιά συμμαχική οδός, Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης.
ΓΚΑΡΑΓΚΟΣ ΑΘ. - ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΕ. Διεύθυνση: 6ο χλμ. Οδού Θεσ/νίκης - Καλοχωρίου, Τ.Θ. 271, Καλοχώρι, Θεσσαλονίκη, 57009, Τηλέφωνο : 2310-752730.
ΜΟΝΑΧΑ Θ. ΥΙΟΙ, ΚΑΒΑ ποτών, Αποστόλου Παύλου 5, 54635, Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310-209985.
ΆΓΓΕΛΟΣ Χ. ΓΚΑΓΚΟΣ, κατάστημα ΜΟΥΡΑΝΟ, Βασιλέως Ηρακλείου 23, Θεσσαλονίκη, τηλ. 230 221494.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΑΚΑΛΗΣ, ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΑ ΜΠΑΚΑΛΗ, Νέα Ρεδαιστός, τηλ. 2310 464309.
ΤΕΝΤΟΠΟΙΪΑ ΤΕΝΤΟΠΟΛΙΣ, 14ο χιλ. Θεσσαλονίκης-Πολυγύρου.
TODAY DELICIOUS STORES, Νέα Παραλία, Μ. Αλεξάνδρου και Αιμιλίου Ριάδη.
ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΪΑ, Θεσσαλονίκη.
Ε. ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ, εστιατόριο «Τα Πλατάνια», κοινοτικό κατάστημα Λειβαδίου.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΑΚΑΛΗ, εστιατόριο «Το Λιβάδι», κεντρική πλατεία Λειβαδίου.
ΑΦΟΙ Α. ΤΣΟΥΚΑΡΗ, εστιατόριο «Η Ωραία Θέα», Λειβάδι Θεσσαλονίκης.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΕΤΖΙΤΗ, καφετερία «Capela’s», Λειβάδι Θεσσαλονίκης.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΛΩΠΟΥΔΗΣ, Λειβάδι.
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Ι. ΠΑΛΛΑΣ, Γαλάτιστα Χαλκιδικής.

Φορέας της διοργάνωσης: ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, σε συνεργασία με τον Δήμο Θέρμης και την Τοπική Κοινότητα Λειβαδίου.
Πληροφορίες: Δημήτρης Β. Γουδήρας   E-mail: goudiras@gmail.com
Δ. Μυσιρλή 18, Τ.Κ. 54648, Χαριλάου Θεσσαλονίκης
Τηλ. 6977824393 / 2310-449065

ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ιδρύθηκε το έτος 1925 στη Θεσσαλονίκη με την ονομασία: «Αλληλοβοηθητικός Σύλλογος Λειβαδιωτών Θεσσαλονίκης. Ο Άγιος Αθανάσιος, 1925» με σκοπό να υποστηρίζει τους Λειβαδιώτες που άρχισαν να εγκαθίστανται στη Θεσσαλονίκη μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς και εκείνους που έμεναν στο χωριό διοργανώνοντας κοινωνικές, πολιτισμικές και μορφωτικές δραστηριότητες. Το 1980 μετονομάστηκε σε «Εκπολιτιστικό Σύλλογο Λειβαδιωτών Θεσσαλονίκης. Ο Άγιος Αθανάσιος, 1925». Ο Σύλλογος στη μακρά πορεία του έχει αναπτύξει σημαντικό έργο στη Θεσσαλονίκη και στο Λειβάδι. Διοργανώνει κάθε έτος εκδηλώσεις πολιτιστικού, μορφωτικού και κοινωνικού χαρακτήρα με την ευκαιρία τοπικών εορτών, όπως η γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Κλήδονα (24 Ιουνίου), το πανηγύρι της Παναγίας στις 15 Αυγούστου, η γιορτή του καστάνου τον Οκτώβριο, καθώς και χοροεσπερίδες, διαλέξεις, αθλητικοί αγώνες, καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί, εκδρομές κ.ά., ενώ υποστηρίζει με κάθε μέσο τους κατοίκους του χωριού που εντάσσονται στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Ο Σύλλογος διατηρεί δυο τμήματα παραδοσιακών χορών, ένα τμήμα ενηλίκων και ένα παιδιών και εφήβων, τα οποία έχουν λάβει μέρος σε πολλές εκδηλώσεις άλλων συλλόγων και οργανώσεων. Πρόεδρος του Συλλόγου: Δημήτρης Γουδήρας. Χοροδιδάσκαλος παραδοσιακών χορών: Τατιάνα Τεντζεράκη.

Όλες οι πληροφορίες για το ΛΙΒΑΔΙ ΘΕΡΜΗΣ (Νομού Θεσσαλονίκης)

Κείμενο: Δημήτρης Γουδήρας

1.Δεδομένα τουριστικού ενδιαφέροντος της κοινότητας

Το Λιβάδι βρίσκεται σε υψόμετρο 735 μέτρων από το ύψος της θάλασσας, ανατολικά

της Θεσσαλονίκης και σε απόσταση 35χιλιομέτρων από αυτή. Είναι κτισμένο

αμφιθεατρικά μέσα σε μια ήμερη δασωμένη κοιλάδα που βρίσκεται επί της

κορυφογραμμής του Χορτιάτη του Ομβριανού και του Χολομώντα της Χαλκιδικής.

Αποτελείται από παλαιά λιθόκτιστα διώροφα κτήρια μακεδονικού ρυθμού, που

διατηρούνται από την εποχή της τουρκοκρατίας, και από νεότερα σύγχρονα

κτίσματα. Το χωριό περιβάλλεται από ένα εκτεταμένο λιβάδι (από όπου προκύπτει η

ονομασία του χωριού) και από δασώδεις εκτάσεις βαλανιδιάς, οξιάς, καστανιάς και

φλαμουριάς. Η συνολική έκταση της κοινότητας ανέρχεται σε 43.000 στρέμματα και

συνορεύει με τις κοινότητες Βασιλικών, Περιστεράς, Αρδαμερίου, Σαρακήνας, Αγίου

Χαραλάμπους, Ζαγκλβερίου, Πετροκεράσων, Γαλάτιστας και την ιερά μονή της Αγίας

Αναστασίας προς τον νομό Χαλκιδικής. Ο συνολικός πληθυσμός της κοινότητας

ανέρχεται σήμερα σε 300 περίπου άτομα. Σημειωτέον ότι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης

που κατάγονται από το Λιβάδι ανέρχονται σε μερικές χιλιάδες. Πολλοί από αυτούς

διατηρούν στενούς δεσμούς με τον τόπο καταγωγής και επισκέπτονται το Λιβάδι,

ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

2. Περιβαλλοντική κατάσταση και προστασία
Ο οικισμός του χωριού καθώς και όλη η δασική και καλλιεργήσιμη έκταση του

χωριού από την κορυφή της Αγίας Κυριακής, το «Αλωνάκι» ή τα λεγόμενα

«σολάδια», μέχρι τη Σαρακήνα και τον Άγιο Χαράλαμπο εντάσσονται στο

προστατευόμενο οικοσύστημα των λιμνών Κορώνειας (Αγίου Βασιλείου), Βόλβης και

Ρεντίνας. Το Λειβάδι υπάγεται στην προστατευόμενη αυτή ζώνη, γιατί τα όμβρια

ύδατα και οι πηγές εκβάλλουν στον υγροβιότοπο της λεκάνης των λιμνών αυτών και

καταλήγουν στη λίμνη Βόλβη και τα φυτά, τα πουλιά και τα ζώα του τόπου ανήκουν

σε αυτό το ευαίσθητο και μοναδικό οικοσύστημα

Η προστατευόμενη αυτή περιοχή υπόκειται σε ειδικούς όρους, τους οποίους θέτουν η

διεθνής κοινότητα (όρια Ramsar (Iran/2-2- 1971), το ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000,

οι Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, Οδηγία 79/409/ΕΟΚ), και

κυρίως η υπ’ αριθμ. 6919/2004 κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης,

Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Γεωργίας και Μακεδονίας Θράκης (Δ΄ 248). Με το

θεσμικό αυτό πλαίσιο προστατεύονται οι χερσαίες και οι υδάτινες περιοχές του

υγροτοπικού συστήματος των λιμνών Κορώνειας – Βόλβης και των Μακεδονικών

Τεμπών (Ρεντίνας).

Εκτός από την περιοχή που περιβάλλει τον οικισμό, σχεδόν όλη η υπόλοιπη ορεινή

έκταση του Λιβαδίου καλύπτεται από πυκνά δάση βαλανιδιάς, οξιάς, καστανιάς,

φλαμουριάς, μέλιου και πουρναριού.

3. Δασικά μονοπάτια
Υπάρχουν πολλοί δασικοί δρόμοι αναγκαίοι για την πυροπροστασία των δασωμένων

εκτάσεων του Λιβαδίου, πολλά δασικά μονοπάτια και αγροτικοί δρόμοι.

4. Δρόμοι ποδηλάτων
Δεν υπάρχουν ειδικά χαραγμένοι δρόμοι ποδηλάτων ούτε μέσα στον οικισμό ούτε

στην εξοχή, ενώ θα μπορούσαν να υπάρξουν στη θέση «Τσαϊρια». Πολλοί

ποδηλατικοί σύλλογοι οργανώνουν σε όλη τη διάρκεια του έτους προπονητικούς

αγώνες, κυρίως στην ανάβαση από τον κεντρικό δρόμο Θεσσαλονίκης – Βόρειας

Χαλκιδικής προς το Λιβάδι. Διοργανώνονται όμως ποδηλατικοί αγώνες για παιδιά και

εφήβους από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λιβαδιωτών τον μήνα Αύγουστο.

5. Οδικοί χάρτες
Δεν υπάρχουν προς το παρόν οδικοί χάρτες των δασικών, των μονοπατιών και των

αγροτικών δρόμων. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος έχει εντάξει στις μελλοντικές δράσεις

του την εκπόνηση τέτοιων χαρτών.

6. Αρχαιολογικοί χώροι
Η αρχαιολογική υπηρεσία της Θεσσαλονίκης έχει επισημάνει και καταγράψει τα

θεμέλια ενός οικισμού της εποχής του σιδήρου (1100 π.Χ.) στη νοτιοδυτική περιοχή

σε απόσταση λίγων μέτρων από τα όρια του σημερινού οικισμού. Η ίδια υπηρεσία

έχει επισημάνει και οριοθετήσει έναν άλλον οικισμό των κλασσικών χρόνων στη θέση

«Καμίνι» σε απόσταση 2 χιλιομέτρων περίπου από τον οικισμό. Στους κλασσικούς

χρόνους υπήρχαν και άλλοι οικισμοί στην περιοχή του Λιβαδίου, όπως στη θέση

«Μάρμαρο» στη βόρεια περιοχή, στη θέση «Μνήμα», επίσης στη βόρεια περιοχή,

στη θέση «Χειμαδιό» στη νότια περιοχή και αλλού.

7. Παραδοσιακά κτήρια
Διασώζονται μέχρι σήμερα αρκετά παραδοσιακά λιθόκτιστα κτήρια από την εποχή

της τουρκοκρατίας. Είναι κτισμένα κατά τον παραδοσιακό μακεδονικό ρυθμό και τα

περισσότερα από αυτά είναι διώροφα με νότιο ή ανατολικό προσανατολισμό. Το

ισόγειο χρησίμευε συνήθως για αποθήκευση των παραγόμενων προϊόντων και τον

σταυλισμό των ζώων, ενώ το υπερώο έχει πέντε μεγάλα δωμάτια τα οποία

περιβάλλουν μια μεγάλη ανοιχτή σάλα. Η επικοινωνία μεταξύ των ορόφων γίνεται με

εσωτερική σκάλα. Διασώζονται στην αρχική τους μορφή το σπίτι του Επαμεινώνδα

Τσιλιπάκου.και του Αναστασίου Παπαβαλσάμη, Κ. Τζαρού, Γ. Γουδήρα κ.ά.. Τα

νεώτερα παραδοσιακά λιθόκτιστα σπίτια είναι επίσης διώροφα ή και τριώροφα, αλλά

δεν έχουν την ανοιχτή σάλα. Στη θέση της έχουν ένα μικρό μπαλκόνι, όπως το σπίτι

του Α. Μαυραντζά, του Κ. Βενετόπουλου , του Ι. Μαυρομανώλη, Δ. Τζαρού, κ.ά.

8. Ιστορικοί χώροι και ιστορικά γεγονότα
Δεν είναι γνωστό πότε ιδρύθηκε ο οικισμός του Λιβαδίου. Η αρχαιολογική υπηρεσία

της Θεσσαλονίκης έχει οριοθετήσει και καταγράψει υπολείμματα οικισμών από την

εποχή του σιδήρου και τους καλσσικούς χρόνους σε 2 περιοχές εγγύς του σημερινού

οικισμού. Εκτός από αυτά, το Λιβάδι μνημονεύεται στο ιδρυτικό έγγραφο της ιεράς

μονής της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας, την οποία ίδρυσε η αυτοκράτειρα

του Βυζαντίου Θεοφανώ το έτος 888. Στη μέση βυζαντινή περίοδο (περίπου τον 10

αιώνα) το Λιβάδι είχε ισχυρή ενορία, του Αγίου Αθανασίου, όπως αναφέρεται στα

αρχεία της ιεράς μητρόπολης Ιερισσού Αγίου Όρους και Αρδαμερίου. Στην εποχή της

φραγκοκρατίας προστέθηκε ένας ακόμα οικισμός, περίπου στη μέση της απόστασης

του χωριού από τα Βασιλικά.

Αμέσως μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους (1436) και την

κυριαρχία τους στη γύρω περιοχή άρχισε η πληθυσμιακή ενδυνάμωση και η

οικονομική ανάπτυξη του παλαιού οικισμού, για να συνεχιστή αυτή σε όλη τη

διάρκεια της τουρκοκρατίας και να φτάσει στη μεγαλύτερή της ακμή στην εποχή της

απελευθέρωσης. Το 1913το Λιβάδι είχε 1800 κατοίκους, το 1920 οι κάτοικοι

μειώθηκαν στους 1252. το 1928 είχε επίσης 1251, το 1940 είχε 904, και το

1951, μετά τον εμφύλιο πόλεμο, είχε 682.

Το Λιβάδι ανήκε στην επαρχία (ναχιγιέ) Παζαργκιάχ (Παζαριάς), η οποία είχε ως

κέντρο την «Παζαρούδα» (τη σημερινή Απολλωνία Θεσσαλονίκης).

Στα τέλη του 15 ου αιώνα το Λιβάδι ανήκε στο βακούφι (εκκλησιαστική περιοχή) του

Ισχάκ Πασά (Ishak Pasa), ο οποίος το 1484 έκτισε στη Θεσσαλονίκη το Αλατζά

Ιμαρέτ (πολύχρωμο πτωχοκομείο) και άλλα θρησκευτικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Ο Ισχάκ Πασάς για τη συντήρηση των ιδρυμάτων αυτών το 1487 "αφιέρωσε"

διάφορα χωριά, κτήματα και τις γεωργικές περιοχές του Βάβδου και του Λιβαδίου

(Livadio), που πιθανόν να ανήκαν στην Κοινότητα της Γαλάτιστας).

Στην απογραφή του 1771 το Λιβάδι εμφανίζεται να πληρώνει φόρο 2930 άσπρα.

Το Λιβάδι συμμετείχε ενεργά στην Επανάσταση του 1821. Από το Λιβάδι κατάγονταν

σημαντικοί αγωνιστές, όπως ο Θεοδόσιος και ο Άγγελος Στεργίου (ή Μουστάκας), ο

Δημήτριος Στάμου και ο Νικόλαος Σπύρου. Οι λιβαδιώτες αγωνιστές καταρχήν

πολέμησαν μαζί με τον Εμμανουήλ Παππά στο Εγρί Μπουτζιάκ (Νέα Απολλωνία)

εναντίον του Γουσούφ Πασά και μετά συμμετείχαν στην εξέγερση της Κασσάνδρας

για να καταλήξουν, μετά την κατάπνιξη της επανάστασης στη Χαλικδική, στα νησιά

των βόρειων Κυκλάδων, στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο, όπου πολέμησαν

εναντίον του Ομέρ Βρυώνη, του Δράμαλη και του Ιμπραήμ Πασά.

Τον Ιούνιο του 1821 οι Τούρκοι έκαψαν και κατέστρεψαν το Λιβάδι - και στη συνέχεια

σχεδόν όλα τα «μαδεμοχώρια» (τα χωριά της Βόρειας Χαλκιδικής) - 70 χωριά και 57

μετόχια των μονών του Αγίου Όρους. Η έκταση της καταστροφής πρέπει να ήταν

μεγάλη, γεγονός που συμπεραίνεται από την απαλλαγή από τους φόρους με φιρμάνι

του Εμπού Λουμπούτ πασά της Θεσσαλονίκης με το οποίο εξαιρούνταν από τη

φορολογία 25 χωριά της επαρχίας της «Παζαρούδας» και μεταξύ αυτών και το

Λιβάδι, διότι αυτά είχαν καεί και οι κάτοικοι διασκορπίστηκαν.

Όπως αναγράφεται στ σχετικά αρχεία «Μία τουρκική φάλαγξ κατηυθύνθη στα

Ελληνικά χωριά Επανωμή και Μεσημέρι ένθα μη ευρούσα κατοίκους ελεηλάτησε και

επυρπόλησεν ταύτα. Άλλη δε φάλαγξ κατηυθύνθη δια του χωρίου Λειβάδι εις τα

Ραβνά (Πετροκέρασα) και το Ζαγκλιβέρι, τα οποία ελεηλάτησε και επυρπόλησε,

παρόλον ότι ταύτα δεν είχαν επαναστατήσει.»

«Εξ ετέρου καταλόγου των Αρχείων Θεσσαλονίκης προκύπτει ότι δυνάμει φιρμανίου

απηλλάγησαν της φορολογίας συνεισφοράς , διότι δεν εκαλλιέργησαν, ούτε είχον

προσόδους κατά το έτος 1237 (1821), τα κατωτέρω χωρία, άτινα εκάησαν, οι δε

κάτοικοι αυτών διεσκορπίσθηκαν» (αναφορά από Πελαγία Αστρεινίδου – Κωτσάκη,

Κοσμική Ζωγραφική στον Άγιο Αθανάσιο, στο Λιβάδι).

Το Λιβάδι συμμετείχε ενεργά και στον Μακεδονικό Αγώνα. Οι οπλαρχηγοί Νικόλαος

Μαυραντζάς (1881-1960) και Ανδρέας Βενετόπουλος(1870-1929) πολέμησαν

εναντίον των τουρκικού στρατού στη θέση «Καμένη» που είναι μεταξύ του

«Καλογερικού» (του Προφήτη Ηλία της Αγίας Αναστασίας) και του Ομβριανού, στις 2

Μαίου 1905. Εκεί έγινε φονική μάχη ανάμεσα στο ανταρτικό σώμα του Ι. Νταφώτη με

80 περίπου άνδρες και του τουρκικού στρατού, μετά από προδοσία των Βουλγάρων,

οι οποίοι ήθελαν να επεκτείνουν την επιρροή τους από τον Λαγκαδά μέχρι τον

Ανθεμούντα. Η ονομασία «Καμένη» δόθηκε τότε στην τοποθεσία αυτή και εκφράζει

το μέγεθος της καταστροφής έγινε εκεί.

Στο μεσοπόλεμο διάστημα (1930-40) δημιουργήθηκαν 2 νέοι οικισμοί από τους

κατοίκους του Λιβαδίου, οι οποίοι μετοίκησαν στις πεδινές περιοχές του χωριού προς

Βορρά κοντά στη λίμνη Κορώνεια, μεταξύ του Ζαγκλιβερίου και της Γερακαρούς.

Είναι οι οικισμοί της Σαρακήνας και του Αγίου Χαραλάμπους.

Το Λιβάδι ανέπτυξε ισχυρή αντιστασιακή δράση στην περίοδο της κατοχής από τους

Γερμανούς. Στο Λειβάδι ήταν η έδρα του ΙΙ Τάγματος του 31 συντάγματος της ΧΙ

μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Διοικητής του τάγματος ήταν ο καπετάν Κίτσο. Οι κάτοικοι

συμμετείχαν σε φονικές μάχες που δόθηκαν εναντίον των Γερμανών, Ιταλών,

Βουλγάρων και Μογγόλων κατακτητών στην περιοχή γύρω από τη «Σούγλα», τον

«Αη Ηλιά» και μέσα στο χωριό μέχρι το καλοκαίρι του 1944.

Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου άρχισε η μετανάστευση των κατοίκων του

Λιβαδίου προς τη κοντινή Θεσσαλονίκη και συνεχίστηκε μετά από αυτόν. Η αστυφιλία

αυτή οδήγησε στην πληθυσμιακή και οικονομική παρακμή του χωριού. Σήμερα είναι

πολλοί παλαιοί κάτοικοι του χωριού που επιστρέφουν στις ρίζες τους και

απολαμβάνουν τις συντάξεις τους, ενώ έχουν κτιστεί πολλές νέες κατοικίες από

λιβαδιώτες και ξένους.

9. Ναοί και μοναστήρια
Ο ιερός ναός του Αγίου Αθανασίου, πολιούχου του οικισμού. Πρόκειται για έναν

μεγάλο σε έκταση ναό σε ρυθμό τρίκλιτης ξυλόστεγης Βασιλικής, που περιβάλλεται

από στη νότια και τη δυτική πλευρά από ξυλόστεγο περίστωο / υπόστεγο. Στη δυτική

πλευρά της τοιχοδομίας του ναού υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα με αποτυπωμένη την

ανάγλυφη χρονολογία 1818. Η ένδειξη αυτή πρέπει να αναφέρεται στην

ανοικοδόμηση του ιερού ναού την εποχή της ακμής του χωριού. Άλλα εντοιχισμένα

στοιχεία με ανάγλυφες παραστάσεις ζώων στους ακρογωνιαίους λίθους του ναού

μαρτυρούν τη χρήση υλικών παλαιότερου, ίσως μικρότερου ναού, στα θεμέλια του

οποίου οικοδομήθηκε ο νέος μεγάλος ναός. Μια άλλη εντοιχισμένη πλάκα φέρει τη

χρονολογία 1843. Η χρονολογία αυτή πρέπει να δείχνει την επιδιόρθωση και

αποκατάσταση της νότιας πλευράς του ναού, η οποία είχε καταστραφεί από την

πυρπόληση του ναού από τους Τούρκους, τον Ιούνιο του 1921 (πιθανώς την 21

Ιουνίου), αμέσως μετά τη φονική μάχη του καπετάν Χάψα εναντίον των Τούρκων στη

θέση «Συκιωτάκια» στους πρόποδες του «Βούζιαρη», την 10 η Ιουνίου 1921 και την

κατάληψη, πυρπόληση και καταστροφή της ιεράς μονής της Αγίας Αναστασίας. Τα

σημάδια της πυρπόλησης του ναού από τους Τούρκους παραμένουν μέχρι και

σήμερα στις υποστυλώσεις του ανατολικού τμήματος του ναού και του γυναικωνίτη..

Ο ζωγραφικός διάκοσμος του ναού.

Οι περισσότερες εικόνες χρονολογούνται στην μετά το έτος 1843 εποχή, προφανώς

διότι οι παλαιότερες είχαν καεί. Πολλές από αυτές, όπως οι εικόνες του τέμπλου είναι

ενυπόγραφες δια χειρός Ιωάννου Παπα/ θαλασσίου Αναγ/νώστου εκ Γαλατίστης ή

δια χειρός Στεργίου Δ΄ εκ Κοζάνης. 

Ιδιαιτερότητα αποτελεί η θεματογραφία της ζωγραφικής που διακοσμεί το κεντρικό κλίτος του ναού. 

Η θεματογραφία αυτή αναφέρεται σε κοσμικά και όχι σε θρησκευτικά θέματα παρμένα από τα Ευαγγελία, τις Πράξεις των Αποστόλων, την Αποκάλυψη του Ιωάννου κ.ά., όπως συμβαίνει στους περισσότερους χριστιανικούς ναούς. Οι απεικονίσεις παρουσιάζουν φυτικά μοτίβα, μπουκέτα και γιρλάντες, πολύχρωμοι καρποί, παράδοξα φτερωτά ζώα και πτηνά που συναντούμε σε αντίστοιχες διακοσμήσεις αρχοντικών οικιών και αρχαίων ειδωλολατρικών ναών. Χαρακτηριστικοί της τεχνοτροπίας λαϊκών ζωγράφων της εποχής είναι οι απεικονίσεις των φτερωτών δρακόντων στον γυναικωνίτη, οι οποίοι συμβολίζουν το «κακό» ή αποτελούν σύμβολα αποτροπής του «κακού». Ανάλογος είναι και ο συμβολισμός των φτερωτών ξυλόγλυπτων δρακόντων αριστερά και δεξιά της Σταύρωσης στο επάνω μέρος του τέμπλου.

Εξαίρεση αποτελεί ο Παντοκράτορας με τη σύναξη των Αγίων Αποστόλων, που απεικονίζονται σε κυκλική μορφή στο  μέσο της οροφής του ναού σχηματίζοντας ένα ψευδοτρούλο και η αγιογραφία του ξυλόγλυπτου τέμπλου, όπως ήδη αναγράψαμε. 
Εκτός από αυτές, υπάρχουν πολλές φορητές μικρές και μεγάλες εικόνες δημιουργήματα του 19ου αιώνα, ενώ μερικές είναι παλαιότερες.
Η ερμηνεία της μείξης της κοσμικής με τη χριστιανική ζωγραφική στον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου δεν είναι εύκολή. Μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στις αισθητικές επιθυμίες των χορηγών και εν μέρει στην τάση ανάμειξης μοτίβων της κλασσικής αρχαιότητας με χριστιανικά, γεγονός που ενισχύεται και από την τεχνοτροπία του ξυλόγλυπτου τέμπλου του ναού, το οποίο χαρακτηρίζουν οι λιτές γραμμές και οι κιονοειδείς διακοσμήσεις.
Υπάρχουν πολλά παρεκκλήσια διάσπαρτα σε διαφορετικές τοποθεσίες της περιοχής του Λιβαδίου, όπως της Παναγίας, της Αγίας Παρασκευής, στη θέση «Φτέρη», της Αγίας Μαρίνας και του Αγίου Χαραλάμπους στις χαράδρες του «Δραγάνη Λάκκου», της Αγίας Κυριακής, του Προφήτη Ηλία και του Αγίου Ραφαήλ στη νότια περιοχή του Λιβαδίου και η ιερά μονή του Αγίου Γενναδίου στην ίδια περιοχή πολύ κοντά στο παρεκκλήσιο της Αγίας Κυριακής. Τα παρεκκλήσια αυτά έχουν μακραίωνη ιστορία καθόσον έχουν κτιστεί στους περασμένους αιώνες. Εκτός αυτών υπάρχουν και πολλά εικονίσματα, διάσπαρτα στη νότια περιοχή του οικισμού, κυρίως στη θέση «Τσαίρια», όπως του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Παντελεήμονα, του Αγίου Φανουρίου κ. ά..

10. Λουτρά, νερό φράγμα
Δεν υπάρχουν ιαματικά λουτρά στο Λιβάδι. Υπάρχει όμως ένα φράγμα στα όρια με την περιοχή των Βασιλικών, το οποίο έχει ως σκοπό να εμπλουτίζει τα υπόγεια ύδατα του κάμπου των Βασιλικών

11. Αθλητικές εγκαταστάσεις
Υπάρχουν μόνον υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις στη θέση «Τσαϊρια» στην άκρη του δάσους. Αυτές περιλαμβάνουν ένα γήπεδο ποδοσφαίρου και ένα γήπεδο καλαθοσφαίρισης, τα οποία όμως είναι σχεδόν σε αχρηστία, αφού δεν υπάρχουν αντίστοιχες αθλητικές ομάδες.

12. Πολιτιστικές και άλλες εγκαταστάσεις
Δεν υπάρχουν πολιτιστικές εγκαταστάσεις εκτός από το «Πνευματικό Κέντρο» της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λειβαδιωτών χρησιμοποιεί ως χώρο πολιτιστικών δραστηριοτήτων το κτήριο του δημοτικού σχολείου και ένα γραφείο στο κτήριο της Κοινότητας.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λειβαδιωτών έχει μακρά ιστορία Ιστορία, προσφορά

13. Σημαντικές πολιτιστικές – θρησκευτικές- γαστρονομικές εκδηλώσεις  (ετήσια προγράμματα)
Διοργανώνεται κάθε έτος οι εξής εκδηλώσεις:
Στη διάρκεια της αποκριάς διοργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λειβαδιωτών η κοπή της πίτας και παράλληλα χοροεσπερίδα με παραδοσιακούς χορούς.
Στις 14 Ιουνίου διοργανώνεται η παραδοσιακή γιορτή του Κλήδονα με τοπικά έθιμα και λαϊκούς παραδοσιακούς χορούς
Στις 15 Αυγούστου το πανηγύρι της «Παναγίας» στο ομώνυμο παρεκκλήσι στη θέση «Φτέρη» σε συνεργασία με την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου.
Το Αύγουστο μήνα διοργανώνονται αθλητικοί αγώνες για παιδιά και εφήβους και διαγωνισμοί πολλών θεμάτων ανάλογα με την ηλικία των συμμετεχόντων, όπως ποδηλατικοί αγώνες, αγώνας δρόμου, καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί κ.ά.
Το φθινόπωρο διοργανώνεται η γιορτή του κάστανου στην πλατεία του χωριού, η οποία προσελκύει πολλούς επισκέπτες.

14. Καταλύματα και ξενοδοχεία
Λειτουργεί μία μόνον πανσιόν, της «Στελίνας»  που στεγάζεται σε παραδοσιακή λιθόκτιστη οικοδομή  εντός του οικισμού. Υπάρχει, επίσης, ένα πανδοχείο στην κεντρική πλατεία του χωριού, το οποίο δεν λειτουργεί.
Υπάρχουν βέβαια δυο νεότευκτα κτίσματα ξενώνων στα όρια του οικισμού, τα οποία βέβαια δεν λειτουργούν λόγω τεχνικών προβλημάτων.

15. Επισιτιστικές μονάδες και Μονάδες αναψυχής: Εστιατόρια, αναψυκτήρια
Υπάρχουν τέσσερις παραδοσιακές ταβέρνες, δύο στην κεντρική πλατεία και δυο στα όρια του οικισμού, και δυο καφετερίες. Υπήρχε παλαιότερα μια ειδική μονάδα που πρόσφερε διοργανώσεις αναψυχής, όπως ιππασία, ορεινή ποδηλασία, πεζοπορίες κ.ά. Σήμερα αυτή είναι κλειστή .

16. Συνεταιριστικά προϊόντα – καταστήματα
Δεν υπάρχουν συνεταιρισμοί και αντίστοιχα συνεταιριστικά καταστήματα

17. Τοπικά προϊόντα
Τα τοπικά προϊόντα είναι κυρίως κτηνοτροφικά και αγροτικά,. Υπάρχουν μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες αιγοπροβάτων και βοοειδών και μία τυροκομική μονάδα. Πέραν αυτών υπάρχουν πολλά σμήνη μελισσών, τα οποία αποδίδουν μέλι εξαιρετικής ποιότητας ένεκα του φυτικού πλούτου του φυσικού περιβάλλοντος. Υπάρχουν, επίσης, συστηματικά οργανωμένες καλλιέργειες σιτηρών και οπωρικών
Ένεκα των καλλιεργειών αυτών παράγονται γαλακτοκομικά και μελισσοκομικά προϊόντα, σιτηρά, κάστανα, φλαμούρι, καρύδια, φρούτα, και υποπροϊόντα αυτών (μαρμελάδες και γλυκά) καθώς και πολλά αρωματικά φυτά, όπως ρίγανη, μέντα, βατόμουρα, κράνα κ.ά.

18. Προβολή και εμπόριο
Η προβολή των τοπικών προϊόντων γίνεται κυρίως κατά τις διοργανώσεις εορταστικών εκδηλώσεων και πανηγυριών, αλλά και με σύγχρονα μέσα επικοινωνίας, όπως Facebook, sites κ.ά.

19. Τουριστικά γραφεία – υπηρεσίες
Δεν υπάρχουν τουριστικά γραφεία εξυπηρέτησης των επισκεπτών του χωριού.

20.Τόπος προορισμού και επισκέψεις
Πραγματοποιούνται πολλές επισκέψεις του χωριού σε όλη τη διάρκεια του έτους από άτομα διαφόρων ηλικιών με εκδρομές του Δήμου Θέρμης, των ΚΑΠΗ, σχολείων του Δήμου και της Θεσσαλονίκης καθώς και φυσιολατρικών και περιβαλλοντικών συλλόγων, όπως του ΒΑΟ., του Φυσιολατρικού Ομίλου Θεσσαλονίκης, της Λέσχης Αεροπλοΐας Θεσσαλονίκης  κ.ά..
Στην ανάβαση του δρόμου που συνδέει τον κεντρικό δρόμο  Βόρειας Χαλκιδικής με το Λιβάδι πραγματοποιούνται κάθε Σεπτέμβριο δύο διαδρομές του Ράλυ  Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης ( ΔΕΘ), τις οποίες παρακολουθεί πλήθος επισκεπτών.

21. Επισκέψεις τουριστών Σε όλη τη διάρκεια του έτους επισκέπτονται εκτός από τους λιβαδιώτες και πολλοί άλλοι επισκέπτες από τη Θεσσαλονίκη και τις γύρω πόλεις και κωμοπόλεις.

22. Προβολή του χωριού
Η προβολή του φυσικού περιβάλλοντος και των αξιοθέατων του χωριού γίνεται περιπτωσιακά μέσω των ΜΜΕ , Facebook, sites καθώς και με φωτογραφίες , βιβλία, εφημερίδες , περιοδικά

23. Τουρισμός ΑμΕΑ Ο οικισμός και οι γύρω περιοχές είναι προσβάσιμες σε άτομα με Ειδικές Ανάγκες, αν και δεν υπάρχουν ειδικές υποδομές και προβλέψεις, κυρίως λόγω του ομαλού και ήρεμου τοπικού περιβάλλοντος.

24. Κύριες απασχολήσεις των κατοίκων
Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Υπάρχουν αρκετές κτηνοτροφικές μονάδες που εκμεταλλεύονται την εκτροφή αιγοπροβάτων και βοοειδών. Αρκετοί ασχολούνται επίσης με την οργανωμένη καλλιέργεια δημητριακών –σιτηρών, ηλίανθου καθώς και με τη μελισσοκομία και με χωματουργικές εργασίες. Υπάρχουν λιγοστοί καταστηματάρχες, μεταφορείς  και αρκετοί συνταξιούχοι.

25. Προτάσεις τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής
Λόγω των ειδικών και μοναδικών περιβαλλοντικών συνθηκών το Λιβάδι προσφέρεται για την ανάπτυξη του ορεινού αγροτικού τουρισμού, της οργανωμένης γεωργίας, της συστηματικής κτηνοτροφίας και της μελισσοκομίας. Μεγάλη ανάπτυξη προβλέπεται να έχει η προσφορά υπηρεσιών σε καταστήματα επισιτισμού και αναψυχής. Ο Δήμος Θέρμης έχει εκπονήσει και προτείνει ήδη προγράμματα αγροτουριστικής ανάπτυξης του χωριού και επίσης προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.